راز سود سپرده‌های حج، معمای ایجاد نوبت انتظار برای اعزام به سرزمین وحی با وجود مخالفت نماینده ولی فقیه در حج و بازار داغ دلالی فیش حج از مهم‌ترین چالش‌های حوزه حج و زیارت است.نماینده ولی فقیه در امور حج و زیارت تاکنون بارها نسبت به ایجاد نوبت انتظار و مشخص نبودن میزان سود سپرده عمره و تمتع واکنش نشان داده است.
حجت‌الاسلام سیدعلی قاضی‌عسکر طی روزهای 28 و 29 دی امسال در جمع روحانیون کاروان‌های عمره مفرده در قم و تهران تصریح کرد: سپرده‌گذاری مردم در بانک‌ها موجب شده تا بیشترین سود نصیب بانک‌های عامل شود و سپرده‌گذاران با کاهش ارزش پول دچار خسران شوند.
وی گفت: ما راهکاری ارائه کرده وگفته‌ایم به جای اینکه سپرده‌های مردم نزد بانک‌ها بماند، سازمان حج و زیارت این پول‌ها را در اختیارش بگیرد و با سرمایه‌گذاری در مسائل اقتصادی سود آن را به مردم بازگرداند که پول مردم در گردش باشد تا از نظر شرعی و اقتصادی مردم با مشکل روبه‌رو نشوند. حجت‌الاسلام قاضی‌عسکر تیر‌ماه امسال نیز در همایش حج و اقتصاد گفت:
در ثبت‌نام اخیر [سال 90] حدود شش میلیون و 500 هزار نفر برای اعزام به عمره ثبت‌نام کردند که هر کدام مبلغ 800 هزار تومان به بانک ودیعه سپردند، چنانچه خود سازمان حج و زیارت این مبلغ را سرمایه‌گذاری کرده و با احتساب نرخ تورم، سود به مردم پرداخت کند، مازاد درآمد در کاهش هزینه‌های حج بسیار تأثیرگذار است. وی تصریح کرد: مگر حجاج ما متولی این هستند که جیب بانک‌ها را پر کنند؟ ما با این سرمایه‌گذاری می‌توانیم هزینه‌های حج را کاهش دهیم و از آن در مراسم عمره‌گزاری استفاده کنیم.
دکان بازی
رئیس سازمان حج و زیارت اخیرا نیز با انتقاد از «دکان بازی» در این سازمان، از فشار برای جلوگیری از ساماندهی امور در این مجموعه خبر داد. حجت‌الاسلام سیداحمد موسوی از تحت‌فشار بودنش برای هدفمند‌نکردن سهمیه‌های عمره و تمتع سخن گفت. وی در واکنش به اینکه چرا سود متعلقه به سپرده‌های حج و عمره شفاف نیست به یکی از خبرگزاری‌ها اعلام کرد:
سود سپرده‌های حج و عمره مردم در بانک‌ها براساس آخرین بخشنامه بانک مرکزی مشخص می‌شود. موسوی درباره تلاش برای واقعی‌شدن سود سپرده‌های عمره و حج مردم در بانک‌ها و همچنین بی‌ارزش شدن پول مردم با توجه به افزایش ارز و هزینه‌های عمره امسال گفت: برخی از مردم تصور می‌کنند که این پول‌ها در اختیار سازمان حج و زیارت است، درحالی‌که این پول‌ها در اختیار بانک‌های عامل (ملی و ملت) است و سازمان حج و زیارت با این پول‌ها کاری ندارد.
چه مقامی پاسخگوست؟
اینکه چرا مسئولان سازمان حج و زیارت با وجود اعتراض مردم، رسانه‌ها حتی نماینده ولی فقیه در امور حج و زیارت و سرپرست حجاج ایرانی درباره سود سپرده‌های عمره و تمتع توضیح نمی‌دهند نکته‌ای است که باید وزیر ارشاد به‌عنوان مقام مافوق رئیس سازمان حج و زیارت پاسخگو باشد.
سخنان مسئولان سازمان حج و زیارت به نوعی رفع مسئولیت در این‌باره است و در حالی مطرح می‌شود که متقاضیان اعزام به حج عمره و تمتع براساس توافقنامه سازمان حج و زیارت با بانک‌های عامل و اطلاعیه رسمی حج و زیارت در این بانک‌ها سپرده‌گذاری می‌کنند و این سازمان طبیعتا باید از حقوق سپرده‌گذاران دفاع کند. همچنین باید به‌طور دقیق مشخص شود سود سپرده‌های حج بر چه اساسی محاسبه می‌شود، چند درصد سود به آنها تعلق می‌گیرد و نوع سپرده چیست.
این حق قانونی هر سپرده‌گذار است که به‌طور کاملا شفاف بداند طی مدتی که پولش در بانک بوده چند درصد سود به آن تعلق‌گرفته و هزینه اعزامش به عمره یا تمتع چقدر است و چه مبلغی باید بپردازد. آیا ارائه صورتحساب که در آن سود سپرده هر سپرده‌گذار در بانک طی مدتی که پول متقاضی اعزام به حج نزد بانک بوده با ذکر هزینه مربوطه و مبلغ مابه‌التفاوتی که باید برای اعزام واریز شود در عصر تکنولوژی و فناوری اطلاعات امری بسیار دشوار است؟
انتقاد از ایجاد نوبت انتظار
ایجاد نوبت انتظار از مسائلی است که نماینده ولی فقیه بارها به‌طور رسمی به آن اعتراض کرده و پیش از آغاز ثبت‌نام دور جدید عمره در سال 90و قرعه‌کشی برای تعیین اولویت اعزام مخالفت خود را اعلام کرد. این اعتراض به حدی جدی بود که در آیین قرعه‌کشی برای تعیین اولویت‌ها در دوره ریاست علی لیالی، هیچ فردی از بعثه مقام معطم رهبری شرکت نکرد و در نهایت نوبت انتظار بیش از 10سال برای عمره تشکیل شد.
قاضی‌عسکر سال گذشته در این‌باره به همشهری گفت: نباید اشتباه چند سال پیش تمتع که موجب شد مردم 17سال در انتظار نوبت تشرف باشند در عمره تکرار شود، با ایجاد نوبت انتظار در عمره قدرت ابتکار و خلاقیت از ما گرفته می‌شود.نماینده ولی فقیه در سخنان اخیر خود با اشاره به این موضوع از متمرکز‌نبودن برخی برنامه‌های حوزه حج و زیارت انتقاد کرد و خواستار رفع این مشکلات شد. وی افزود: در این بخش گرفتار برخی مسائل و مشکلاتی هستیم که ثبت‌نام عمره نمونه‌ای از آنهاست. در ثبت‌نام گذشته عمره کاری کردند که سال‌ها مردم در نوبت می‌مانند و ثبت‌نام بیش از اندازه و طولانی شدن صف انتظار اعزام، قدرت برنامه‌ریزی را از ما می‌گیرد.
بازار خرید و فروش فیش‌های عمره و تمتع هر روز داغ‌تر می‌شود و هیچ مسئولی با این پرسش ساده پاسخ نمی‌دهد که با وجود غیرقانونی بودن خرید و فروش فیش چگونه افرادی که این فیش‌ها را از دلالان خریداری می‌کنند به حج اعزام می‌شوند. چه‌کسی این فیش‌ها را به نام خریداران تغییر می‌دهد؟ دکان حج توسط چه کسانی اداره می‌شود؟
